Czy Iława zabierze nam ekspresówkę?
Rozpoczęły się spotkania informacyjne dotyczące planowanego przebiegu drogi ekspresowej S5 na odcinku Wirwajdy – Nowe Marzy. Spotkania organizuje Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Olsztynie wraz z Biurem Projektowym TRAKT z Katowic, które odpowiedzialne jest za przygotowanie Studium techniczno – ekonomiczno – środowiskowego dla tej inwestycji. Pierwsze ze spotkań odbyło się 9. stycznia w sali widowiskowej Miejskiego Ośrodka Kultury.
Studium Korytarzowe
W roku 2020 GDDKiA opracowała tzw. Studium Korytarzowe, które przewidywało parę wariantów planowanego przebiegu drogi ekspresowej S5. Studium wyznaczyło w terenie „korytarze” o szerokości od 5 km do 6 km, w których może zostać zaprojektowana nowa droga ekspresowa. Ostatecznie na spotkaniach prezentowane są 3 warianty przebiegu przyszłej S5-tki, ale tak naprawdę liczą się: Wariant 1 w kolorze różowym położony bliżej Iławy oraz Wariant 2 w kolorze zielonym przebiegający przez Gminę Wiejską Lubawa i zlokalizowany w bliskim sąsiedztwie Lubawy.
Przedstawione plany to kolejny duży krok w nadrabianiu zaległości komunikacyjnych i transportowych regionu Warmii i Mazur. Słaby dostęp do dróg szybkiego ruchu to największa przeszkoda w dorównywaniu konkurencji w branży gospodarczej, a także Mieszkańców w innych sferach życia społecznego, bo wykluczenia komunikacyjnego doświadczamy od wielu lat na co dzień. Do wzięcia udziału w ówczesnych konsultacjach burmistrz Lubawy Maciej Radtke zaprosił nie tylko miejscowych przedsiębiorców, ale także z terenu Gminy Wiejskiej Lubawa, którzy jednogłośnie opowiedzieli się za wariantem zielonym, czyli „lubawskim”.
Tylko w Lubawie funkcjonuje wiele znaczących podmiotów gospodarczych, które zatrudniają kilka tysięcy pracowników. Dla większości przedsiębiorstw podstawą funkcjonowania jest transport samochodowy. Tylko w Ikea Industry każdego dnia do zakładu wjeżdża i wyjeżdża około 400 samochodów ciężarowych (tirów), co rocznie daje liczbę ponad 100 tysięcy pojazdów obsługujących ten jeden zakład pracy. Jeśli uwzględnimy pozostałych przedsiębiorców, liczba ta będzie kilkukrotnie wyższa. Z roku na rok firmy zwiększają produkcję oraz powiększają swoją bazę produkcyjną i magazynową. Przykładem na zobrazowanie takich działań są dane z prowadzonych przez samorząd lubawski zwolnień podatkowych wprowadzonych uchwałą Rady Miasta w 2015 roku w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej. Na przestrzeni ostatnich kilku lat przedsiębiorstwa na terenie Miasta prowadziły inwestycje, których ogólna wartość wyniosła około 121 milionów złotych. W ich wyniku powstały nowe obiekty produkcyjno – magazynowe o łącznej powierzchni ponad 60 tysięcy metrów kwadratowych. Ta pomoc i zachęta dla przedsiębiorców uchwalana jest przez samorząd w każdej perspektywie unijnego programowania. Dzisiaj łączna powierzchnia, na której swoją działalność w Lubawie prowadzą przedsiębiorstwa, wynosi około 110 ha.
27 marca 2020 roku Rada Miasta Lubawa przyjęła apel dotyczący budowy drogi ekspresowej S5 na odcinku Nowe Marzy (A1) – Ostróda (Wirwajdy) (S7), który został skierowany do Prezesa Rady Ministrów, Marszałka Sejmu RP, Marszałka Senatu RP, Ministra Infrastruktury, posłów i senatorów województwa warmińsko – mazurskiego, Wojewody Warmińsko – Mazurskiego oraz Dyrektora Generalnego Dróg Krajowych i Autostrad. Apel argumentował zasadność przebiegu drogi ekspresowej S5 przez teren Gminy Wiejskiej Nowe Miasto Lubawskie i Gminy Wiejskiej Lubawa (Wariant 2 – zielony). W przyjętym wówczas Apelu lubawski samorząd wskazał, że przygotowane wówczas Studium Korytarzowe w sposób niewystarczający uwzględnia potencjał gospodarczy naszego subregionu na mapie Warmii i Mazur, a argumentami w tej kwestii są:
– słaby dostęp do dróg szybkiego ruchu, co jest przeszkodą dla lubawskich przedsiębiorców w konkurowaniu z innymi firmami, w tym branży meblarskiej, dla której transport ciężarowy jest podstawą funkcjonowania,
– duża liczba pojazdów ciężarowych obsługujących miejscowe zakłady,
– zatrudnienie kilku tysięcy pracowników, którzy do zakładów na naszym terenie dojeżdżają nie tylko z Iławy, pozostałej części powiatu iławskiego, ale także powiatów nowomiejskiego, ostródzkiego czy działdowskiego,
– nieustanny rozwój bazy produkcyjnej i magazynowej przez przedsiębiorców,
– większy średni dobowy ruch pojazdów na drodze DK 15 (Lubawa) niż na DK 16 (Iława); o tym poniżej,
– mniejsza ingerencja w środowisko naturalne w przypadku realizacji Wariantu 2 zielonego, przebiegającego przez teren Gminy Wiejskiej Lubawa oraz Gminy Wiejskiej Nowe Miasto Lubawskie.
Wariant zielony, czyli lubawski
Jest to wariant zlokalizowany najbardziej na południe spośród wszystkich. Przebiega ze zmiennym kierunkiem, najpierw południowym wzdłuż wschodniego brzegu rzeki Drwęcy, na terenie powiatu iławskiego niedaleko Gierłoży Polskiej, Zielkowa i Kazanic z ominięciem Lubawy od północy, następnie zachodnim, z ominięciem od północy Skarlina i następnie od południa Łąkorza, aż do wspólnego punktu na granicy województw z wariantami W1 i W3. Połączony z siecią drogową węzłami, z których jeden został zaprojektowany na drodze wojewódzkiej (DW 536) przed wsią Rodzone, jadąc od DK 15 w kierunku Iławy. Gdyby docelowo to rozwiązanie zostało wybrane do projektowania, wówczas do nowej „ekspresówki” lubawianie mieliby do pokonania zaledwie około 7 km! Nie trzeba więc nikogo przekonywać, że to rozwiązanie, zarówno dla Mieszkańców, jak i przede wszystkim przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w oparciu o transport drogowy, byłoby optymalne i stanowiłoby impuls do rozwoju biznesu i w Lubawie, i na terenie Gminy Wiejskiej.
Droga ekspresowa S5 stanowi docelowy element sieci najważniejszych połączeń europejskich tworzących Transeuropejską sieć transportową TEN-T. Odcinek S5 połączy drogą szybkiego ruchu drogę ekspresową S7 (Ostróda) z autostradą A1 (Grudziądz). Początek opracowania łączy się z obecnie zrealizowanym odcinkiem drogi ekspresowej S5 – obwodnicą Ostródy. Koniec opracowania planowany jest na węźle drogowym zlokalizowanym w ciągu istniejącej autostrady A1 w rejonie miasta Grudziądz.
Przedsięwzięcie zakłada budowę dwujezdniowej drogi krajowej klasy ekspresowej. Planuje się połączenie projektowanej trasy z istniejącą siecią drogową wyłączne poprzez węzły drogowe na przecięciu z wybranymi drogami. Połączenia z siecią dróg istniejących zostaną zrealizowane poprzez planowane skrzyżowania na węzłach drogowych, przejazdy drogowe, sieć dodatkowych jezdni dla obsługi ruchu lokalnego, powstać mają obiekty inżynierskie, urządzenia odwadniające korpus drogowy, a więc rowy drogowe, kanalizacja deszczowa, urządzenia podczyszczające, zbiorniki retencyjne, przepusty i inne, zaprojektowane mają zostać rozwiązania wynikające z oceny oddziaływania na środowisko, w tym: ekrany akustyczne, zieleń ochronna, przejścia dla zwierząt czy ogrodzenia ochronne, a także zbudowane mają zostać urządzenia bezpieczeństwa ruchu oraz infrastruktury technicznej związanej z drogami.
Spotkanie informacyjne…
zgromadziło pełną salę uczestników, zainteresowanych ewentualnym przyszłym przebiegiem drogi i, co się z tym wiąże, przyszłością gospodarstw, przez które przebiegałaby „ekspresówka”.
Zaproszenie od burmistrza Lubawy na to spotkanie przyjęli m.in. posłowie na Sejm RP: Robert Gontarz, Zbigniew Babalski, Zbigniew Ziejewski, a także przedsiębiorcy i samorządowcy z powiatu działdowskiego, m. in wicestarosta Krzysztof Aurast czy wójt Gminy Rybno Tomasz Węgrzynowski, których wystąpienie i poparcie Wariantu zielonego zwróciło uwagę przedstawicieli GDDKiA oraz Biura TRAKT, że przyjęcie Wariantu „lubawskiego” umożliwia także rozwój gminom i miastom położonym na południe od Lubawy, bo również i one pozostają dzisiaj wykluczone komunikacyjnie bez dostępu do tras szybkiego ruchu od strony północnej.
Podczas dyskusji wystąpił m.in. burmistrz Maciej Radtke, który zwrócił uwagę na dwa istotne zagadnienia dotyczące: generowania ruchu samochodów ciężarowych w Lubawie oraz przejmowania przez drogę S5 ruchu samochodowego z dróg krajowych DK15 (Lubawa) i DK 16 (Iława).
– Słaby dostęp do dróg szybkiego ruchu to największa przeszkoda lubawskich przedsiębiorców w dorównaniu konkurencji w branży gospodarczej, a także Mieszkańców w innych sferach życia społecznego, bo wykluczenia komunikacyjnego od wielu lat doświadczamy na co dzień – powiedział. Przytoczył również dane dotyczące ruchu pojazdów na DK 15 i DK 16 w oparciu o wykonane pomiary ruchu pojazdów na tych drogach przez GDDKiA w roku 2015 i na przełomie lat 2020/2021.
Wynika z nich, że średni dobowy ruch roczny pojazdów samochodowych ogółem na DK 16 w Iławie w latach 2020/2021 wynosił 9 032 pojazdy i był większy o 7,8 % niż w roku 2015, natomiast na odcinku Iława – Ostróda wynosił 5 624 pojazdy i był wyższy o 12 % w stosunku do roku 2015.
Na odcinku Lubawa – Sampława wynosił w latach 2020/2021 12 268 pojazdów i był większy o 25 % w stosunku do ruchu w roku 2015, natomiast na odcinku Lubawa – Ostróda wynosił 6 356 pojazdów i wyższy o 38 % niż w roku 2015. Nietrudno zauważyć, że ruch pojazdów na DK 15 przebiegającej przez Lubawę wzrósł ponad 3 krotnie w stosunku do ilości pojazdów na DK 16 w Iławie.
W jeszcze większym stopniu różnice te uwidaczniają się w pojazdach ciężarowych, a więc tych, które obsługują w dużej mierze lubawskie zakłady pracy. Średni dobowy ruch roczny „ciężarówek” na DK 16 (Iława) w latach 2020/2021 nie zmienił się w stosunku do roku 2015, a w Lubawie dla wymienionych wyżej odcinków ich ruch wzrósł odpowiednio o 13 % i 60 %! Trudno dyskutować z tymi danymi, bo zdecydowanie w tym kontekście przemawiają za wyborem Wariantu zielonego.
Harmonogram prac
Biuro Projektowe TRAKT z Katowic obecnie przygotowuje Studium techniczno – ekonomiczno -środowiskowe. Jego celem jest wstępne określenie zakresu rzeczowego i finansowego przedsięwzięcia oraz ustalenie jego efektywności ekonomicznej, uściślenie przebiegu tras poszczególnych wariantów oraz ostateczne ustalenie typów oraz podstawowych parametrów
technicznych obiektów budowlanych, dostarczenie informacji do podjęcia wstępnej decyzji dla inwestora w sprawie celowości, zakresu i horyzontu czasowego realizacji zadania inwestycyjnego, umożliwienie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (DŚU) dla wybranego wariantu przebiegu drogi S5.
Spodziewane korzyści wynikające z realizacji planowanej inwestycji zakładają powstanie korytarza transportowego wschód – zachód i tym samym strategiczne połączenie głównych ośrodków gospodarczych regionu; przeniesienie ruchu tranzytowego poza obszary zurbanizowane, poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego w korytarzu projektowanej drogi, poprawę przepustowości drogi, komfortu przejazdu oraz prędkości ruchu, poprawę komfortu akustycznego w sąsiedztwie istniejących dróg DK15 i DK16 ze względu na zmniejszenie na nich natężenia ruchu oraz umożliwienie aktywizacji gospodarczej terenów zlokalizowanych w sąsiedztwie planowanej S5, a szczególnie w rejonach projektowanych węzłów drogowych.
Harmonogram realizacji zadania przewiduje, że w I kwartale 2024 roku opracowane zostanie Studium techniczno – ekonomiczno – środowiskowe wraz z materiałami służącymi do uzyskania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych dla odcinka S5 na trasie Wirwajdy – Nowe Marzy. Uzyskanie decyzji środowiskowej zaplanowane zostało na I kwartał 2026 roku. Budowa nowego odcinka S5 zaplanowana został w okresie od I kwartału 2029 roku do IV kwartału roku 2032 w systemie „Projektuj i buduj”.
Błażej Urbański, GDDKiA
