Opieka medyczna w Lubawie

Dodany przez: Martyna Rytlewska Dodano: 19 stycznia, 2023 w: Wiadomości

Miejski Ośrodek Zdrowia, weekendowa opieka medyczna, szczepienia profilaktyczne. Nie ma co ukrywać, że działalność podstawowej opieki medycznej nie przez wszystkich jest dobrze oceniania, a jest to efektem przede wszystkim braku lekarzy internistów, pediatrów oraz pielęgniarek.

MOZ się jednak nie poddaje i walczy o dodatkowe „numerki” dla pacjentów, zwiększając liczbę etatów, a samorząd wspiera, organizując z budżetu miasta dodatkową weekendową opiekę medyczną oraz realizując programy bezpłatnych szczepień profilaktycznych.

Pacjentów więcej niż Mieszkańców…

Do Miejskiego Ośrodka Zdrowia w 2022 roku było zapisanych 12 399 pacjentów, w tym 2 930 pod opieką poradni dziecięcej. O ile jest konieczność zapisania dziecka do przychodni, o tyle jej wybór to decyzja rodzica. Nie ma w tej kwestii rejonizacji, czyli ograniczenia wyboru ze względu na miejsce zamieszkania. Oczywiście, takie przepisy działają w dwie strony i nie wszyscy lubawianie są pacjentami Miejskiego Ośrodka Zdrowia, ponieważ zdecydowali się na inną przychodnię. Liczbowo prezentuje się to następująco: 9 399 pacjentów to mieszkańcy Lubawy, a 3 000 pochodzi z ościennych miejscowości, głównie Gminy Wiejskiej Lubawa. Lubawski Ośrodek przyjmuje rocznie średnio około 50 tysięcy pacjentów. Choć kolejki po „numerki” są długie i bywają dni, kiedy nie wszyscy otrzymują poradę, to jednak ilość etatów do ilości pacjentów spełnia normę Narodowego Funduszu Zdrowia nawet z nadwyżką. Przewiduje ona 2,5 tysiąca pacjentów na jednego lekarza, a w naszej przychodni współczynnik ten jest na poziomie około 2 tys. pacjentów na jeden lekarski etat. Pomimo tego, sytuacja nie jest zadowalająca i przychodnia aktywnie poszukuje lekarzy i pielęgniarek, tym bardziej, że w grudniu trzy z nich odeszły na zasłużoną emeryturę. W 2022 roku Ośrodek zatrudnił nowego internistę, który przyjmuje popołudniami dwa razy w tygodniu oraz zwiększył jeden etat pediatry do pełnowymiarowego. Pojawił się jeszcze jeden pediatra, z którym negocjowane są warunki zatrudnienia w bieżącym roku. Na tę chwilę Miejski Ośrodek Zdrowia działa w oparciu o 6 etatów lekarskich oraz 11 pielęgniarskich, w tym 2 położne.

Często w rozmowach dotyczących miejskiej przychodni pojawia się zarzut braku specjalistów. Organizacja specjalistycznej opieki medycznej leży w zarządzie powiatów, a nie miast i gmin, których obowiązkiem jest zapewnienie podstawowej opieki medycznej. Miejski Ośrodek Zdrowia nie prowadzi specjalistycznej opieki medycznej i nie zatrudnia lekarzy specjalistów. Lekarze specjaliści nie mogą być zatrudniani przez Miejski Ośrodek Zdrowia zgodnie ze statutem placówki, mogą być to jedynie lekarze podstawowej opieki zdrowotnej. Stomatolodzy, ginekolog i rehabilitacja funkcjonujące na terenie lubawskiego Ośrodka to niezależne praktyki lekarskie z kontraktem Narodowego Funduszu Zdrowia, inaczej mówiąc – gabinety, którym MOZ wynajmuje jedynie miejsce, natomiast laboratorium podlega pod Szpital Powiatowy w Iławie.

– Opieka medyczna to wielka bolączka, która rozpoczyna się już na szczeblu centralnym i stopniowo schodzi niżej, trafiając aż do samorządów. Mieszkańcy mają absolutną rację, płacą składki i należy się im dostęp do lekarza, ale tu robi się problem, skąd go dla nich zorganizować. Jest ich wciąż za mało. Wielu z nich gromadzi się w miastach akademickich, gdzie poza praktyką zawodową mogą prowadzić działalność naukową. Statystyki są zatrważające, bo przeciętny wiek lekarza pediatry to 60 lat, a to właśnie ich najtrudniej pozyskać do szpitali i ośrodków. Specjaliści jako przyczynę tego stanu rzeczy wskazują ograniczenie naboru na studia medyczne za czasów komunizmu. Po transformacji ustrojowej ta sytuacja się zmieniła, ale wraz ze wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej część medyków skusiła się pracą poza granicami kraju. Wykształcenie lekarza specjalisty to proces wieloletni trwający nawet 12 lat. Bardzo wyraźnym przykładem skali problemu jest sytuacja w szpitalach ościennych, gdzie oddziały pediatryczne funkcjonują „na pół gwizdka” lub są od miesięcy nieczynne i ciężko zorganizować personel, by uruchomić je na nowo – mówi kierownik Miejskiego Ośrodka Zdrowia Józef Nowakowski.

Długa droga

do „ambulatorium”

W 2013 roku decyzją Narodowego Funduszu Zdrowia zamknięte zostało funkcjonujące w Miejskim Ośrodku Zdrowia od kilku lat „ambulatorium”, w którym opieka była świadczona w ramach NFZ przez Szpital Powiatowy w Nowym Mieście Lubawskim. Decyzja ta wywołała spory sprzeciw lubawian i wtedy wystosowana została m.in. do Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia petycja w ramach zorganizowanej przez burmistrza Macieja Radtke akcji „Chcemy ambulatorium”, którą podpisało 4 tysiące 300 mieszkańców. Wykazaliśmy wtedy prawdziwą jedność, choć akcja nie spowodowała zmiany decyzji przez NFZ.

Kolejnym pomysłem na funkcjonowanie „ambulatorium” było zlokalizowanie go w prowadzonej przez nowomiejski szpital Przychodni „Nad Jesionką”. Tam opieka była zapewniona w soboty, niedziele i święta, a wizyta lub prosty zabieg pielęgniarski kosztował symboliczne 5 złotych. Niestety i ta inicjatywa upadła, a nowomiejski szpital zlikwidował ją ze względów ekonomicznych.

W 2018 roku szukając rozwiązania, skrupulatnie analizując możliwości prawne oraz praktyki innych miejscowości, samorząd postanowił zorganizować weekendową opiekę ambulatoryjną dla mieszkańców, która byłaby finansowana ze środków budżetu miasta.

– Wraz z ogłoszeniem konkursów ofert rozesłaliśmy kilkanaście pism do szpitali i starostw zachęcających do złożenia oferty na obsługę „ambulatorium”. Niestety dwa pierwsze konkursy zakończyły się unieważnieniem ze względu na brak jakiejkolwiek oferty. Po wielu przeprowadzonych rozmowach, trzeci konkurs zakończył się wybraniem operatora, którym został Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Eskulap” z Nowego Miasta Lubawskiego, który nieprzerwanie wykonuje to zadanie do dziś i jest jego realizatorem również w 2023 roku – tak starania o organizację weekendowej opieki zdrowotnej podsumował burmistrz miasta Maciej Radtke.

Opieka w weekendy

Weekendowa opieka medyczna funkcjonuje w soboty oraz w niedziele z wyłączeniem dni świątecznych od godz. 10.00 do godz. 18.00 w budynku Miejskiego Ośrodka Zdrowia przy ulicy Rzepnikowskiego 20. Do dyspozycji lubawian jest lekarz oraz pielęgniarka. W związku z finansowaniem usług bezpośrednio z budżetu miasta jest ona dedykowana tylko i wyłącznie Mieszkańcom Lubawy. Weekendowa opieka medyczna nie jest w ogóle związana z Miejskim Ośrodkiem Zdrowia, który wynajmuje jedynie pomieszczenia podmiotowi leczniczemu.

– Często w kontekście naszej weekendowej opieki medycznej pojawia się temat mieszkańców Gminy Wiejskiej Lubawa, którzy są np. pacjentami Ośrodka, ale nie mogą skorzystać z porad lekarskich w weekendy. Z dużym oburzeniem padają często stwierdzenia i pytania: „czy jesteśmy gorsi”? Odpowiedź jest prosta: nie ma ludzi lepszych i gorszych. Mieszkańcy Gminy Wiejskiej Lubawy mogliby z niej korzystać, jeśli sąsiedni samorząd finansowałby te usługę da swoich mieszkańców. Co roku proponuję taką współpracę samorządowi Gminy Wiejskiej, ale do tej pory nie uzyskałem pozytywnej odpowiedzi w tej sprawie. Chcę podkreślić w tym miejscu, że moja propozycja jest cały czas aktualna. Bez tej współpracy i współuczestnictwie w kosztach niemożliwe jest przyjmowanie pacjentów z Gminy, nawet tych, którzy na co dzień są pacjentami Miejskiego Ośrodka Zdrowia, ponieważ działalność lubawskiego MOZ-u oraz weekendowego „ambulatorium” oprócz lokalizacji nic nie łączy, a personel świadczący usługi medyczne w soboty i niedziele nie ma nawet dostępu do kart osobowych pacjentów, dlatego tak ważne jest okazanie się stosownymi dokumentami potwierdzającymi miejsce zamieszkania. Zachęcam lubawian do wyrobienia jednej z trzech kart, ponieważ jest to dokument niepodważalny i nie budzący żadnych wątpliwości, a ich wyrobienie jest dziecinnie proste, bezpłatne i praktycznie „od ręki” w Urzędzie Miasta Lubawa – informuje burmistrz Radtke.

Warto zaopatrzyć się w jedną z tych kart, czyli Lubawską Kartę Mieszkańca, Lubawską Kartę Seniora lub lubawską Kartę Dużej Rodziny, ale tę wydawaną w Urzędzie Miasta Lubawa, ponieważ wachlarz usług jest szeroki, a korzystanie z niego wyklucza często konieczność wyjazdu do innego ambulatorium oddalonego o kilkanaście kilometrów w szpitalu w Iławie czy Nowym Mieście Lubawskim.

– Mieszkańcy często mylą opiekę weekendową z wizytą u lekarza w Miejskim Ośrodku Zdrowia, sądząc np., że lekarz w „ambulatorium” wystawi np. pacjentowi receptę na jego leki, które zażywa przez dłuższy czas. Nie ma jednak takiej możliwości, bo lekarz przyjmujący w sobotę i niedzielę nie zna pacjenta i nie ma dostępu do historii jego choroby, jak lekarz rodzinny. „Ambulatorium” jak sama nazwa wskazuje, to miejsce, w którym można uzyskać pomoc doraźną, kiedy np. ktoś się zranił, dostał wysoką gorączkę czy ma objawy przeziębienia lub grypy itp. Opieka weekendowa obejmuje:

– przebadanie pacjenta, a w razie konieczności wykonanie pomiaru ciśnienia tętniczego i wykonanie badania EKG, wypisanie recepty, wypisanie skierowania do szpitala, wykonanie zastrzyków dożylnych i domięśniowych – wyłącznie na zlecenie i pod nadzorem lekarza, założenie i zmianę opatrunku, a w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia podjęcie wszelkich czynności zmierzających do zachowania podstawowych funkcji życiowych do czasu przekazania pacjenta pod opiekę Zespołu Ratownictwa Medycznego.

Od początku funkcjonowania, czyli od września 2018 roku lubawskie „ambulatorium” udzieliło 6 322 porad lekarskich oraz 3 031 pielęgniarskich. W samym 2022 roku było ich odpowiednio 1 782 oraz 631.

– Działanie lekarsko – pielęgniarskiej opieki weekendowej jest trochę też rekompensatą za, mówiąc wprost, brak mocy przerobowych Miejskiego Ośrodka Zdrowia. Jakby nie patrzeć, jest to dodatkowych 16 godzin przyjmowania pacjentów przez lekarza tygodniowo. Nie ma co ukrywać, nie jest to tania sprawa, bo w samym 2023 roku na weekendową opiekę medyczną zaplanowaliśmy wydatki rzędu 393 600 złotych. Wbrew opiniom niektórych, lubawski samorząd na zdrowiu Mieszkańców nigdy nie oszczędzał i to ostatnia rzecz, w której tych oszczędności by szukał – podsumowuje burmistrz Lubawy.

Bezpłatne szczepienia

Oszczędności nie ma również w kwestii bezpłatnych szczepień profilaktycznych dla Mieszkańców Lubawy finansowanych z miejskiego budżetu. Miasto rozpoczęło te praktyki już od 2010 roku. Były lata, w których jednocześnie funkcjonowały trzy programy szczepień: przeciw wirusowi HPV, pneumokokom oraz grypie. Wirus HPV, czyli brodawczaka ludzkiego, jest odpowiedzialny za około 70 – 80 %, a niektóre źródła podają, że nawet 95 %, wszystkich przypadków raka szyjki macicy. Poza tym może powodować raka odbytu, sromu, pochwy, gardła oraz jamy ustnej. Co ciekawe, choć za główną przyczynę przenoszenia wirusa wskazuje się drogę płciową, to do zakażenia wirusem może dojść również przy wykonywaniu błahych czynności, np. wizyty u fryzjera, kosmetyczki, na basenie, w studiu tatuażu czy saunie. Szczepienia ochronne obejmują 13 – latków, zarówno dziewczynki, jak i chłopców, zamieszkałych na terenie Lubawy oraz tych spoza, które uczęszczają do lubawskiej podstawówki. Od 2010 roku zaszczepiono łącznie 846 dzieci. Nie wiadomo, jak długo jeszcze Miasto będzie kontynuowało ten program szczepień, ponieważ coraz częściej słychać, że szczepienia przeciw HPV mają być obowiązkowe i finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Szczepienia przeciw pneumokokom prowadzone były w latach 2013 – 2019. Program profilaktyczny został zakończony, ponieważ dzieci urodzone od roku 2017 wzwyż zostały objęte obowiązkowymi szczepieniami finansowanymi ze środków rządowych. Pomimo, że ze środków budżetu miasta dzieci były szczepione tylko przez 7 lat, to z tej okazji skorzystali Rodzice 640 maluchów w wieku do 3 lat. Warto pamiętać, że pneumokoki to bakterie odpowiedzialne za infekcje dróg oddechowych, zapalenie zatok, ucha środkowego, zapalenie płuc, a nawet opon mózgowo – rdzeniowych czy sepsę. Do grupy ryzyka zakażeniem i ostrym jego przebiegiem zalicza się małe dzieci oraz osoby starsze.

Program szczepień profilaktycznych przeciwko grypie jest dedykowany Seniorom, czyli osobom w wieku 60+. Jest realizowany przez samorząd od 2017 roku i od tego czasu w ramach jego działania wykonano 1 909 szczepień. O tym, czym jest grypa, nie trzeba mówić, tym bardziej w czasach, kiedy obserwujemy nasiloną jej epidemię. Warto jednak wspomnieć, że powikłaniami po grypie może być zapalnie płuc, oskrzeli, zatok, ucha środkowego, angina lub zaostrzenie chorób współistniejących, a w skrajnych przypadkach zapalenie opon mózgowych, zapalenie mięśnia sercowego, a nawet śmierć.

– Opieka medyczna jest tą płaszczyzną, gdzie, jak nigdzie indziej, chcielibyśmy cudu lub działania magicznych sprzymierzonych nam mocy. Z szerokimi ramionami powitamy każdego lekarza, który zechce pracować w naszym mieście. Jakiś czas temu przygotowaliśmy dla medyka, który chciałby podjąć pracę w Lubawie, mieszkanie służbowe, jednak nawet taka konkretna zachęta nie okazała się skuteczna. Z roku na rok przeznaczamy coraz większe środki na dodatkową opiekę medyczną i szczepienia dla Mieszkańców. W roku ubiegłym było to 426 tysięcy złotych. Trzeba podkreślić, że weekendowa opieka medyczna czy programy szczepień nie są zadaniami obowiązkowymi wynikającymi z przepisów. Zdecydowana większość samorządów nie podejmuje takich działań. Zdajemy sobie jednak sprawę, że profilaktyka jest zdecydowanie tańsza od całego procesu leczenia, stąd tak wielką wagę przykładamy do tego typu działań – powiedział burmistrz Lubawy Maciej Radtke.

Błażej Urbański

Terminy weekendowej opieki medycznej w 2023 roku

LUTY 04 – 05, 11 – 12, 18 – 19, 25 – 26

MARZEC 04 – 05, 11 – 12, 18 – 19, 25 – 26

KWIECIEŃ 01 – 02, 08, 15 – 16, 22 – 23, 29 – 30

MAJ 06 – 07, 13 – 14, 20 – 21, 27 – 28

CZERWIEC 03 – 04, 10 – 11, 17 – 18, 24 – 25

LIPIEC 01 – 02, 08 – 09, 15 – 16, 22 – 23, 29 – 30

SIERPIEŃ 05 – 06, 12 – 13, 19 – 20, 26 – 27

WRZESIEŃ 02 – 03, 09 – 10, 16 – 17, 23 – 24, 30

PAŹDZIERNIK 01, 07 – 08, 14 – 15, 21 – 22, 28 – 29

LISTOPAD 04 – 05, 12, 18 – 19, 25 – 26